در كلمات اولياي دين، به دو نكته مهم روان‌شناختي دربارة زن اشاره شده است؛ اولين نكته، به تفاوت رواني زن با مرد باز‌مي‌گردد. ويژگي‌هاي رواني و شخصيتي زن، با مرد متفاوت است. بنابراين، مرد نبايد بر اساس ويژگي‌هايي كه در خود و ساير مردان مي‌بيند، زن را بسنجد و انتظار داشته باشد كه از لحاظ رواني كاملاً‌ با او هماهنگ باشد. اگر مرد بر‌اين شيوه، اصرار ورزد، به شخصيت زن ضربه زده و موجب آسيب رواني او مي‌شود. نكتة ديگر، توصيف زن در كلمات اولياي دين به ريحانه است. اين واژه به لطافت، آسيب‌پذيري، عاطفي و احساسي بودن زن اشاره دارد. در مقابل، صفت قهرماني از زن نفي شده است. از تقابل اين دو كلمه مي‌توان برداشت كرد كه عناصر زيباشناختي، آرامش‌بخشي و عاطفي، در زن غلبه دارد و كمتر بايد از او سخت‌رويي و استواري را انتظار داشت. يكي از دستورهايي كه براي رضايت‌مندي زناشويي مي‌توان در آيات و روايات جست‌وجو كرد، اعتقادات و باورهاي مذهبي و ديني است. دين اسلام با تأكيد بر انجام آموزه‌هايي مانند احكام، آداب و رسوم و اخلاقيات، به‌ويژه در بُعد روابط خانوادگي، اين مهم را يكي از روش‌هاي ايجاد سازگاري و رضايت مي‌داند كه پژوهش‌ها گسترده‌اي نيز در‌اين‌باره انجام شده است. براي مثال، نتايج تحقيقي كه با هدف بررسي رابطة تقيدات مذهبي و سازگاري زناشويي انجام شد، نشان مي‌دهد كه تقيّدات مذهبي زوجين با سازگاري زناشويي رابطة همبستگي معناداري دارد. ميزان رابطة همبستگي تقيّدات مذهبي با سازگاري كلي هفتاد درصد بود كه در ابعاد گوناگون سازگاري زناشويي بررسي شد. بيشترين ميزان رابطه با بعد توانايي حل تعارض با شصت درصد و كمترين ميزان با بعد روابط جنسي سي درصد بود. همچنين نتايج پژوهش نشان داد كه ميزان سازگاري زناشويي در بين زوجيني بيشتر است كه تقيّدات مذهبي آنها پس از ازدواج بيشتر شده است. به اين معنا كه با افزايش تقيّدات مذهبي، ميزان سازگاري زناشويي نيز بيشتر مي­شود و اين رابطه احتمالاً‌ دو‌جانبه است. به عبارت ديگر، افزايش سازگاري زناشويي نيز موجب افزايش تقيدات مذهبي در بين زوجين مي‌شود. با نگاهي كلي به توصيه‌هاي اخلاقي اسلام كه با هدف كارايي بيشتر خانواده و در نتيجه رضامندي زناشويي مطرح شده است، به مفاهيم زير دست مي‌يابيم:

صداقت‌: صداقت از صفات مؤثر در روابط خانوادگي است كه زمينة اعتماد و برقراري رابطه به شمار مي‌رود. عدم صداقت در زن يا شوهر، فضاي خانواده را به بي‌اعتمادي و بدبيني مي‌كشاند و زمينة اختلاف را فراهم مي‌سازد. اولياي دين به دليل تأثير دروغ‌گو‌يي در تخريب اعتماد در روابط بين‌فردي، بر صداقت و دوري از دروغ تأكيد دارند و ملاك ايمان مردم را راست‌گويي اعلام مي‌كنند‌؛ (نحل: 105) راست‌گويي زمينة اعتماد متقابل و در نتيجه، رابطة دوستانه و صميمي را فراهم مي‌كند.

خوش‌بيني: خوش‌بيني به مسائل زندگي و تبيين‌هاي خوش بينانه از حوادث ناخوشايند، بر توانايي رويارويي با مشكلات تأثير مي‌گذارد. در متون ديني، بر خوش‌بيني به برادران ديني و تفسير و تعبير رفتار آنها به بهترين وجه تأكيد شده است.

 خوش‌‌‌‌‌‌زباني: اسلام دربارة رابطة كلامي سفارش‌هاي زيادي به زن و شوهر كرده است. در حديثي اميرالمؤمنين مي‌فرمايد: «در هر حال با زنان سازش و مدارا كنيد؛ با آنها گفتار خوش نشان دهيد، باشد كه آنان نيز كردار خوش نشان دهند». همچنين در حديث ديگري، امام سجاد مي‌فرمايد: «گفتار خوش، مال را زياد و رزق را فراوان مي‌كند؛ موجب محبوبيت در خانواده و ورود به بهشت است». در مورد رابطة كلامي مناسب، اسلام به زنان نيز سفارش كرده است و نمونة آن در سخنان حكيمانة پيغمبر اسلام آمده است؛ حضرت مي‌فرمايد «زني كه شوهرش را بيازارد، نماز و هيچ‌يك از اعمال خيرش پذيرفته درگاه خدا نيست، تا او را راضي كند؛ هر چند شب و روز به نماز و روزه بگذراند و برده آزاد كند و مال‌ها در راه خدا انفاق نمايد و اين شخص سرانجام وارد آتش مي شود».

گذشت و عفو: زن و شوهر ممكن است گاهي دربارة يكديگر مرتكب خطا و اشتباه شوند؛ چه بسا زن در مسئلة خانه‌داري، پخت‌ و‌ پز، توجه به فرزندان و رعايت حق شوهر دچار خطا گردد. مرد نيز ممكن است در رفتار و كردار، اخلاق و روش، كارگرداني منزل و قضاوت در حق زن دچار اشتباه شود؛ اشتباه و خطايي كه از هر دو طرف قابل گذشت و اغماض و عفو است. عفو و گذشت از موارد احسان و آراسته به احسان، به تعبير قرآن محبوب خداست. در حديثي از امام صادق آمده است كه سه چيز از مكرمت‌هاي دنيا و آخرت است: «گذشت از كسي كه بر تو ستم كرده، صله رحم با رحمي كه با تو بريده و بردباري نسبت به آن ‌كه در حق تو به ناداني رفتار كرده است».

مهرورزي و محبت: از وظايف مردان نسبت به زنان، دوست‌داشتن و مهرورزي به اوست. امام صادق فرمودند: «‌كوشش دربارة زياد كردن محبت نسبت به همسر، به حقيقت كوششي براي افزودن مراتب ايمان است. همچنين در ابراز احساسات و عواطف، اسلام سفارش‌هاي زيادي كرده است. رسول گرامي اسلامˆ فرمودند: «سخن مرد به زن كه تو را دوست دارم، هرگز از دل بيرون نمي‌رود.